Gazeteci ve Kurtuluş Savaşı romanları yazarı Mehmet Uluğtürkan, TEDx Gündoğdu etkinliğinde yaptığı konuşmada, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Adana’ya verdiği tarihi ve stratejik önemi anlattı. Atatürk’ün güçlü bir ekonomi hedefiyle yola çıktığını vurgulayan Uluğtürkan, “Atatürk’ün gelişmiş bir Türkiye hayalinde en güvendiği şehir Adana’ydı” dedi.
Uluğtürkan, Atatürk’ün Adana’yı ilk kez 1918 yılında bir Tümgeneral olarak ziyaret ettiğini, 1920’deki ikinci ziyaretinde ise şehrin Fransız işgali altında olduğunu belirtti. O dönem düşman hattına kadar gelen Mustafa Kemal Paşa’nın, Adana düşman işgali altındaymış izlenimi oluşmasın diye Pozantı’yı geçici vilayet merkezi ilan ettiğini söyleyen Uluğtürkan, “Pozantı Kongresi’nde, henüz Cumhuriyet ilan edilmemişken, demokratik bir seçimle vali ve belediye başkanının belirlenmesine bizzat nezaret etti” dedi.
Adana’da Balayı ve Tarıma Öncülük
Atatürk’ün 1923 yılında Büyük Millet Meclisi Başkanı sıfatıyla Adana’ya üçüncü kez geldiğini anlatan Uluğtürkan, bu ziyarete eşi Latife Hanım’ın da eşlik ettiğini belirtti. “Bu ziyaret aynı zamanda çiftin bir nevi balayına denk geldi. Adana’yı çok seviyordu. Tarımsal potansiyeline olan güveni tamdı” dedi.
Cumhuriyetin ilk uluslararası fuarının Adana’da kurulduğunu hatırlatan Uluğtürkan, Atatürk’ün kendi cebinden para vererek Adana’dan çiftlikler satın aldığını ve bu çiftlikleri modern tarımın örnek modeli haline getirdiğini vurguladı. Uluğtürkan, “Bu çiftliklerde traktör, tohum, ziraat teknisyeni gibi unsurlar yetiştirildi ve 1937’de bu mülkleri bedelsiz olarak hazineye devretti” şeklinde konuştu.
40 Derece Ateşle Geldi
Mustafa Kemal’in 1938 Mayıs ayında, ağır hasta olmasına rağmen, Adana’ya bir kez daha geldiğini söyleyen Uluğtürkan, “40 derece ateşi vardı. Buna rağmen Adana’daki kolorduyu teftiş etti. Gördüğü güçlü ve moralli asker onu çocuklar gibi sevindirdi. Bu askerler, Atatürk’ün ‘şahsi meselem’ dediği Hatay için hazırdı. Gerekirse Cumhurbaşkanlığından ayrılıp çete reisi olarak Hatay’ı almak istiyordu” dedi.
“Seyhan Neden Boşa Akıyor?”
Uluğtürkan, Atatürk’ün Adana Valiliği binasının bahçesinden Seyhan Nehri’ni izlediği o anları da paylaştı. “Bu su neden boşa akıyor?” diye soran Atatürk’ün, Seyhan Nehri’nin Adana topraklarını sulamak için mutlaka kullanılması gerektiğini vurguladığını aktardı. “O gün talimat verdi ama ne yazık ki bugün hâlâ Çukurova’nın yarısı sulanamıyor” diyen Uluğtürkan, “Eğer Kapalı Basınçlı Sulama Sistemi tam anlamıyla uygulanmış olsaydı, Seyhan, Ceyhan ve Berdan gibi nehirler denize değil, ülke ekonomisine akardı” diye konuştu.
Tarihten Ders, Geleceğe Umut
Uluğtürkan, Atatürk’ün Adana’ya olan ilgisinin sadece geçmişe ait bir anı olmadığını, bu mirasın bugünün karar vericileri için de yol gösterici olması gerektiğini vurguladı. “Atatürk’ün gösterdiği ilgiyi ekonomi yönetimi bugün de gösterirse, Adana sadece kendine değil, Türkiye’ye yetecek tarımsal üretimi sağlayabilir” ifadelerini kullandı.
ADANA (UHA) - REMZİ YILDIRIM
